پیک جوش و برش (به فارسی “سرپیک جوش و برش”) ابزاری است که برای جوشکاری و برش فلزات با استفاده از شعله و گازهای قابل اشتعال و اکسیژن به کار می‌رود. این ابزار در صنایع مختلفی مانند ساخت و ساز، لوله‌کشی، و تعمیرات استفاده می‌شود.
پیک جوش:
پیک جوش برای اتصال فلزات به یکدیگر با ذوب کردن لبه‌های آن‌ها و ایجاد یک اتصال قوی استفاده می‌شود. این کار با ترکیب گازهای قابل اشتعال و اکسیژن و ایجاد یک شعله انجام می‌شود.
پیک برش:
پیک برش برای برش فلزات با استفاده از یک شعله بسیار داغ که فلز را ذوب می‌کند و برش دقیقی ایجاد می‌کند، استفاده می‌شود.
اجزای اصلی پیک جوش و برش:
دسته: محل قرارگیری دست و کنترل ابزار.
شیرهای کنترل: برای تنظیم جریان گازهای قابل اشتعال و اکسیژن.
نازل: محل خروج مخلوط گازها و ایجاد شعله.
لوله: برای انتقال گازها به نازل.
انواع پیک جوش و برش:
پیک جوش و برش با گاز استیلن:
از استیلن به عنوان گاز قابل اشتعال استفاده می‌کند.
پیک جوش و برش با گاز پروپان:
از پروپان به عنوان گاز قابل اشتعال استفاده می‌کند.
پیک جوش و برش با گاز طبیعی:
از گاز طبیعی به عنوان گاز قابل اشتعال استفاده می‌کند.
نکات ایمنی:
همیشه از تجهیزات ایمنی مناسب مانند عینک و دستکش جوشکاری استفاده کنید.
از تهویه مناسب در محل کار اطمینان حاصل کنید تا از تجمع گازهای خطرناک جلوگیری شود.
قبل از استفاده از پیک جوش و برش، دستورالعمل‌های ایمنی را به دقت مطالعه کنید.
در هنگام کار با پیک جوش و برش، از وجود کپسول آتش‌نشانی در دسترس اطمینان حاصل کنید
موارد مهم در تفاوت سرپیک جوش و برش
به صورت کلی و موردی تفاوت سرپیک جوش و برش به شرح زیر است:

– سرپیک برش برای برش و قطع فلز و سایر مواد استفاده می‌شود در حالی که سرپیک جوشکاری معمولا برای اتصال دو قطعه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

– سرپیک جوش از شعله مداوم استفاده می‌کند در حالی که سرپیک برش دارای قوس متناوب است.

– شعله سرپیک جوش نسبت به نوع هوابرش کنترل شده تر، دقیق تر و باریک تر خواهد بود.

– سرپیک برش دارای نازل‌هایی با شعله قابل تنظیم هستند، اما جوشکارها نازل‌هایی با طول و خروجی ثابت جهت کارهای خاص دارند.

– سرپیک برش دارای نازل نوک تیز است در حالی که سرپیک جوش دارای نازل گرد و چند بخشی است.

– نوع سوخت مورد استفاده همچنین تعیین می‌کند که میزان مصرف سوخت چقدر است. همچنین پروپان طول عمر بیشتری نسبت به گاز طبیعی دارد.

– سرپیک برش و جوش هر دو ابزاری با سوخت گاز هستند که در دمای بسیار بالا می‌سوزند و در صورت عدم استفاده صحیح می‌توانند خطرناک باشند. اما سرپیک‌ جوشی که از گاز پروپان استفاده می‌کند برای کار راحت‌تر از سرپیک برش است، زیرا به همان اندازه داغ و پر حرارت نمی‌سوزد.

– شیار ایجاد شده توسط کلاهک و نازل سرپیک جوشکاری باریک تر و برای استفاده از الکترود تزریقی مناسب است در حالیکه شیار ایجاد شده توسط سرپیک برش این اجازه را نمی‌دهد.
نکات ایمنی مشترک در استفاده از سرپیک جوش و برش
کار با سرپیک جوش و برش نیاز به کارکرد صحیح مخازن، لوله و سایر اجزا دارد. همه چیز باید در شرایط خوبی باشد تا از ایمن بودن محیط کار اطمینان حاصل شود و از موقعیت‌های خطرناک مانند نشت سوخت یا احتراق خود به خود گازهای مورد استفاده جلوگیری شود. علاوه بر این، باید از محافظ صورت مناسب همراه با لباس‌ها و کفش‌های سنگین استفاده شود تا جرقه اپراتور را نسوزاند.

همچنین هنگام استفاده از سرپیک جوش و برش، کار در یک محیط امن بسیار مهم است. مواد قابل اشتعال باید در خارج از محدوده نگهداری شوند تا در هنگام استفاده از سرپیک آتش نگیرند و فضای کار باید تمیز و منظم باشد تا اپراتور بداند همه چیز کجا است.

اپراتورها باید مراقب سرباره و قطعات فلز باشند تا بتوانند از پا گذاشتن روی آن‌ها جلوگیری کنند، زیرا فلز داغ می‌تواند زیره کفش را بسوزاند و از این طریق به پا آسیب برساند. کپسول‌های آتش نشانی مناسب برای تنظیم نیز باید به راحتی در دسترس باشند.

هنگام استفاده از سرپیک جوش، شعله باید همیشه با یک محافظ آزبست یا یک قطعه محافظ دیگر در مقابل اپراتور محافظت شود تا گرما بر آن‌ها تاثیر نگذارد.

توصیه می‌شود تا جای ممکن از دسته پیک مخصوص برش و جوش برای همان کار استفاده شود و از نازل سرپیک ها برای اهداف متفرقه و غیر از کار اصلی خود استفاده نشود.